Klaar voor de toekomst? Go!
“Wendbaar zijn is doen waar je goed in bent”
Anders organiseren is al jaren een veelgehoorde uitspraak binnen SaKS. De huidige tijd vraagt om ander onderwijs, om flexibele leeromgevingen en om een wendbare organisatie. Alleen: hoe doe je dat?
Marijke Lamers, manager Onderwijsontwikkeling en Kwaliteit en Marlies Oudejans, directeur van De Regenboog-Tochtwaard en De Vlindertuin, vertellen over de ontwerpsessies rondom wendbare organisaties die nu in volle glorie van de grond komen.
Wat maakt dat wendbaarheid juist nu zo nodig is? Wanneer ben je eigenlijk wendbaar? En hoe kan het eruit zien?
Tijd is rijp voor wendbaarheid
Marlies dacht in oktober: als er nu nog iemand in mijn team uitvalt, dan weet ik niet meer hoe ik het op kan lossen. “Je ziet steeds vaker dat de druk in teams toeneemt, en nu was het toevallig op een van ‘mijn’ scholen zo ver”, vertelt ze. “Sommige collega’s konden langdurig niet werken en ondertussen wil je samen zo goed mogelijk klaar staan voor de kinderen. Het is niet meer zo dat we ‘de storm wel even kunnen uitzitten’. Dit is een uitdaging waar we in de toekomst alleen maar vaker mee te maken krijgen.
Bovendien denk ik dat de manier waarop we nu omgaan met de invulling van ons onderwijs niet ideaal is. Iedereen heeft eigen talenten, dat leren we nota bene aan onze kinderen. En toch verwachten we van onze medewerkers dat ze rekenen, taal, én creatieve vakken én muziek én gym én burgerschapsvakken geven. Op gezette tijden en binnen een vastgesteld rooster. Dat is toch wonderlijk?
Het lijkt me goed om dat anders te doen. Op een manier die goed past bij onze school, bij onze visie en bij de richting die SaKS op beweegt. Afijn, ik had behoefte aan een brainstorm met collega’s. Gelukkig was Marijke daar wel voor te porren. En eigenlijk merk je dat deze vraag bij alle SaKS-collega’s speelt: de tijd is rijp voor iets anders. Voor wendbaarheid.”
Sinds september 2023 werkt Marijke Lamers als manager Onderwijsontwikkeling en Kwaliteit bij SaKS. “Het voelt als thuiskomen hier. Ik ben trots op het feit dat SaKS als bestuur durft en pioniert. En vooral ben ik trots op de scholen waarin collega’s zich elke dag inzetten voor onderwijs dat écht aansluit bij de kinderen van nu en bij de wereld van de toekomst.”
De toekomst tegemoet
“Marlies is natuurlijk niet de enige die merkt dat de huidige organisatievorm soms niet meer voldoet”, vult Marijke aan. “Bovendien past haar vraag prachtig in de verrijkte visie van SaKS. Daarin beschrijven we hoe we ons onderwijs willen vormgeven en beloven we dat we onderwijs op maat bieden. Onderwijs dat aansluit bij de eigen ontwikkelsnelheid van kinderen. En waarin talenten, samenwerken en bewuste keuzes centraal staan. Aan ons de mooie taak om flexibel onderwijs te bieden, slimmer ingericht en met minder werkdruk. Tijd dus, voor ontwerpsessies rondom wendbaarheid.”
Ontwerp je eigen onderwijs
“Alle directeuren en schoolleiders kwamen samen tijdens deze ontwerpsessies”, gaat Marijke verder. “Vanuit de SaKS-visie en hun eigen context dachten ze na over wendbaarheid. Hoe beweeg je met je school mee in deze veranderende wereld? Hoe verhoud je je vanuit je eigen ervaringen tot de kinderen die nu op de basisschool zitten? En als je flexibeler of wendbaarder wordt, wat betekent dat dan voor je team, de leeromgeving (het gebouw), de inhoud van je onderwijs of ICT? En wat zijn de gevolgen van die veranderingen voor de kinderen, hun ouders en je team?”
‘Samen houd je elkaar scherp!’
Wat als alles mag?
“Het is erg leuk en ook spannend om buiten de ‘kaders’ te denken”, vertelt Marlies. “Tijdens de ontwerpsessies gaven directeuren en schoolleiders antwoorden op drie centrale vragen:
· Wat wil je behouden?
· Waar wil je meer van?
· En waar stop je (tijdelijk) mee?
Marijke: “Iedere school zit op een ander punt in dat proces, en dat maakt het superleerzaam. Bovendien heeft niemand heeft een kant-en-klare oplossing. Want wat als alles mag? Hoe ziet een ideale schooldag voor kinderen er dan uit? En wie hebben ze nodig om van te leren? Dat kunnen ook professionals zijn vanuit een ander werkveld.”
Eerste school in actie
Na de ontwerpsessies voor schoolleiders en directeuren, is het nu tijd voor de eerste ontwerpsessies op scholen. “Ik heb me als vrijwilliger aangemeld”, lacht Marlies. “In ons team op de Regenboog was er behoefte aan zo’n teamsessie. Tegelijkertijd merk je dat het spannend is om dingen niet te weten. Sommige collega’s zijn super-enthousiast en worden gelukkig van dit soort pionierende sessies, en er zijn ook collega’s die graag hun eigen groep behouden en de urgentie om te veranderen minder voelen. Dat is juist goed, die verschillen. Samen houd je elkaar scherp!
Een mooie opbrengst was dat ons team flink buiten kaders heeft gedacht. Zo staan veel teamleden open voor andere werktijden. Dat is haalbaar, zeker als je met meer onderwijscollega’s verantwoordelijk bent voor een grotere groep kinderen. Bovendien kan je je talenten beter inzetten als je de verantwoordelijkheid deelt: de ene collega geeft nou eenmaal liever rekenen, terwijl een ander zich stort op creatieve vakken.”
Hoe verder?
Steeds meer scholen gaan aan de slag met hun eigen wendbaarheid. En Marlies? Die gaat nog voor de zomervakantie aan de slag met nieuwe initiatieven. Marijke: “Het gaat er vooral om dat we doen waar we goed in zijn en openstaan voor andere invalshoeken. Zodat de kinderen daarvan leren en ruimte krijgen om hun eigen talenten te herkennen en verder te ontwikkelen!”
