Column
Bij SaKS gebruiken we vaak de vergelijking van kathedralen bouwen – we bouwen aan iets groots en waardevols dat groter is dan onszelf. Voor deze column pakte Marijke Lamers, Manager Onderwijsontwikkeling & Kwaliteit, de pen op. Ze beschrijft waarom kathedraal-denken zo belangrijk is in het onderwijs en hoe elke ‘steen’ bijdraagt aan iets dat generaties overstijgt. Met een sprankelende illustratie van onze Bianca Boerlage.
Column Kathedraal-denken
Wie een kathedraal bouwt, bouwt niet voor zichzelf. De middeleeuwse steenhouwers wisten dondersgoed dat ze het eindresultaat nooit zouden zien. Toch sloegen ze elke dag hun beitel in de steen. Niet omdat er een inspectie boven hun hoofd hing, maar omdat ze geloofden dat hun werk betekenis zou hebben voor de generaties na hen.
Dat idee – bouwen voor wie na ons komt – raakt precies de kern van onderwijs. Want laten we eerlijk zijn: ook wij zien het eindresultaat niet. Natuurlijk, we zien leerlingen groeien, rekenen onder de knie krijgen of stralen tijdens een spreekbeurt. Maar de echte impact? Die wordt pas jaren later zichtbaar, als wij misschien al met een boek aan de waterkant zitten of op een terras herinneringen ophalen.
De Haudenosaunee, een groep inheemse volkeren in Noord-Amerika, gebruiken het Zeven Generaties-principe: bij elke beslissing denken ze aan de gevolgen voor de komende zeven generaties. Een mooi tegenwicht voor ons vaak gehaaste denken: “Hoe krijgen we dit schooljaar rond?”
Want onderwijs is eigenlijk één groot kathedraalproject. Geen dichtgetimmerd plan met strakke begroting (“hoeveel stenen precies?”), maar een magisch idee dat drijft op bevlogenheid. Je bouwt samen. Je neemt risico’s. Soms stort er een muurtje in – en dan zet je het gewoon weer overeind.
Natuurlijk kennen we ook onze ‘anti-kathedraal-constructies’. Eindeloze vergaderingen die vooral bestaan uit afvinken. Of toetskalenders die voelen alsof we kinderen willen meten in plaats van laten groeien. Alsof je bij een kathedraal na elk muurtje een bouwinspecteur langs stuurt om te vragen of het al af is.
Kathedraal-denken vraagt iets anders: durven beginnen, ook als je niet weet waar het eindigt. Ruimte laten voor de generatie na jou, zodat zij hun eigen stenen kunnen leggen.
Onderwijs is soms chaotisch, vaak ingewikkeld en nooit af. Maar misschien is dat juist de magie: dat we bouwen aan iets groters dan onszelf. En dat er over zeven generaties nog steeds iemand zegt: “Gelukkig zijn ze toen begonnen.”
En tot die tijd? Gewoon rustig doorgaan met bouwen. Steen voor steen. En altijd met genoeg koffie – want zelfs de mooiste kathedraal begint bij een werkende koffiemachine.
