Praktijkonderzoek in tijden van thuisonderwijs
Lio’ers Michelle en Esmée over afstuderen en de toekomst
Michelle en Esmée hebben allebei op een SaKS-school hun lio-stage gelopen: Michelle bij De Lispeltuut in de instroomgroep voor kleuters. En Esmée bij de Sint Adelbertusschool in groep 7. Tijdens die lio-stage rondden ze hun afstudeeronderzoek af. Een verrassende periode waar ze allebei met een goed gevoel op terugblikken.
Esmée Vlaar is klaar met haar onderzoek naar meerkunners en glansrijk afgestudeerd. “Ik heb altijd juf willen worden”, vertelt Esmée. “Daarnaast zit ik al jaren bij de scouting. De skills die ik daar heb geleerd, kan ik goed gebruiken als leerkracht.” Ook Michelle Konijn heeft haar laatste cijfers binnen en start vanaf volgend jaar als vaste kracht bij SaKS. “Ik zit helemaal op mijn plek in het onderwijs. De onbevangenheid van kinderen vind ik het allerleukst. Ik heb heel veel zin in de toekomst!”
Wat zijn lio’ers?
Lio’ers zijn leraren in opleiding. iPabo-studenten lopen in hun laatste jaar de zogenaamde lio-stage, waarbij ze zelfstandig een groep draaien en daarbij begeleiding krijgen van de vaste leerkracht. Tegelijkertijd doen lio’ers een praktijkonderzoek. Het woord praktijk kreeg een verrassende wending in de afgelopen maanden vol thuisonderwijs.
“De onbevangenheid van kinderen vind ik het allerleukst”
Instroomgroep op de Lispeltuut
“Mijn afstudeerrichting is ‘het jonge kind’”, vertelt Michelle. “Daarom liep ik mijn lio-stage bij De Lispeltuut in de instroomgroep: de groep voor kinderen die vanaf december 2019 vier jaar zijn geworden en in de kleuterklas beginnen. Zo’n instroomgroep is fijn; de kinderen kunnen rustig wennen en leren hun klasgenootjes goed kennen. Toen de scholen dichtgingen, was mijn groep klein: zeven kinderen speelden en leerden thuis verder. Omdat kleuters nog geen huiswerk krijgen, stuurde ik laagdrempelige opdrachten en leuke ideeën om te knutselen of te spelen naar hun ouders. Er was al een WhatsAppgroep. Daarin heb ik regelmatig gevraagd of de kinderen wilden videobellen. Sommige kinderen wilden dat graag en vertelden enthousiast over hun avonturen. Andere kinderen werden daar juist verlegen van. Alle kleuters waren heel blij dat ze weer, of eindelijk, naar school mochten. Tijdens de weken thuis werden er natuurlijk ook kinderen vier. Inmiddels is mijn instroomgroep gegroeid van 7 naar 21 leerlingen. Superfijn om ze weer te zien!”
“De kleuters waren heel blij dat ze weer, of eindelijk, naar school mochten”
Spelontwikkeling bij kleuters
“Gelukkig had ik voor de coronasituatie al observaties gedaan voor mijn onderzoek over spelontwikkeling bij het jonge kind”, gaat Michelle verder. “Ook heb ik aan ouders gevraagd of ze filmpjes konden opsturen van hun kinderen en hoe zij thuis speelden. Met hun broers of zussen, zelfstandig of met hun ouders. Belangrijkste conclusie van mijn onderzoek: kinderen gebruiken informatie tijdens het spelen die ze van huis uit meekrijgen. Dat verschilt behoorlijk per kind. Sommige kinderen weten bijvoorbeeld al goed dat je iets moet afrekenen als je boodschappen doet, terwijl andere kinderen gewoon met een denkbeeldige broccoli de winkelhoek uitlopen. Leerkrachten kunnen daarin begeleiden door met de kleuters mee te spelen, of van tevoren een spelplan te maken: wat gaan we doen en wat gebeurt er in grote lijnen?”
Lio-stage op de Sint Adelbertus
Esmée liep haar lio-stage op de Sint Adelbertus: “Het was een gekke tijd”, vertelt ze. “Voor iedereen was het wennen; niemand heeft zoiets eerder meegemaakt. Het ging hartstikke goed. Wel heb ik mijn groep 7 gemist. Toen we weer mochten, was ik heel blij om mijn kinderen weer echt te zien in plaats van via een schermpje. Mijn praktijkonderzoek heb ik meer op de theorie gericht, hoe dubbel dat ook klinkt. Ik kan niet wachten om mijn bevindingen de komende jaren op mijn eigen groepen los te laten.”
“Toen we weer mochten, was ik heel blij om de kinderen weer echt te zien in plaats van via een schermpje!”
Doelen stellen voor meerkunners
“Ik volg het uitstroomprofiel onderzoekend en ontwerpend leren”, legt Esmée uit. “Op de Sint Adelbertus werken ze met thematisch onderwijs en verschillende lesmethoden, zoals Rekentijgers en Blink. Je zou zeggen dat meerkunners zich prima op hun eigen tempo en niveau kunnen ontwikkelen als ze ontdekkend leren. Toch blijkt uit de praktijk dat ze zich er soms wat makkelijker van af maken, of hun motivatie verliezen. Ze hebben feilloos in de gaten dat ze hun eigen uitdagingen kunnen kiezen en werken niet altijd op het niveau dat ze aankunnen, zijn snel klaar en vervelen zich. Dat zag ik ook in mijn eigen klas gebeuren. Het liefst wil je natuurlijk dat ze zichzelf ‘leren leren’. De oplossing? Kinderen hun eigen leerdoelen laten formuleren. Zo raken ze gemotiveerd om te werken aan hun eigen ontwikkeling. Ook daarbij is begeleiding van de leerkracht cruciaal. Zij coachen, motiveren, organiseren en geven feedback.”